17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02'de gerçekleşen Resmî raporlara göre 17.480 can kaybının yaşandığı gerek etkilediği alanın genişliği, gerekse sebep olduğu maddî manevi kayıplar açısından Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen 1999 Gölcük depremi 22. yılında.
Isparta İli Türkiye’nin deprem riski dağılım haritasında genel olarak birinci derecedeki deprem kuşağı üzerinde yer almaktadır. Nüfus olarak ise Isparta nüfusunun yaklaşık % 93’ünden fazlası 1. derece deprem bölgesinde, % 5-7 civarında bir oranı da 2. derece deprem bölgesinde yaşamaktadır.
Isparta ili ve civarında tarih içinde birçok deprem meydana gelmiştir. 03-05 Mayıs 1875 tarihlerinde 6.9, 02-14 Mayıs 1890 tarihlerinde 5.2, 1901 yılında 6.4 büyüklüğünde çeşitli depremler olmuştur. Bu tarihsel depremler içinde en fazla can kaybı ve hasara neden olanı ise 03 Ekim 1914 tarihinde 7.1 büyüklüğünde meydana gelen depremdir. Bu deprem başta Isparta olmak üzere Burdur, Dinar, Gönen ve Atabey ilçelerinde ve deprem merkezine yakın diğer birçok yerleşim merkezinde oldukça etkili olmuştur. 1914 depreminde 2000’den fazla can kaybı olmuş ve 10.000 civarında aile evsiz kalmıştır.
1914 yılından sonra Isparta ve yakınlarında meydana gelen onlarca depremden bazıları ise; 1925’te 5.9, 1933’te 6.0, 1964’te 5.7, 1971’de 5.9, 1995’te 6.1, 2002’de 6.4 büyüklüğündeki depremlerdir. 01.10.1995’te yaşanan Dinar (Afyon) depreminde Isparta İli’nde büyük hasar ve can kaybı görülmemiştir. 03.02.2002’de merkezi Sultandağı (Afyon) olmak üzere yaşanan depremde ise Yalvaç İlçesi yoğun olarak etkilenmiş, 17 yapı tamamen yıkılmış, 10 yapı orta derecede hasar görmüş, 234 yapı az hasarla kurtulmuştur.
“Deprem öldürmez sağlam olmayan bina öldürür” gerçeğinden hareketle, Japonya gibi deprem ile yaşamayı öğrenmiş ülkelerde olduğu gibi mühendislik esasları ile inşa edilmiş ve yapı denetimi hizmeti almış binalardan oluşan kentsel dönüşümü tamamlamış şehirlerde depremin korkutucu sonucu insanlarımız tarafından hissedilmeyecektir.
İLİMİZ KENTSEL DÖNÜŞÜM ÇALIŞMALARI
6306 sayılı Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi Hakkında ki kanun bilinen şekliyle Kentsel Dönüşüm kanunu afet uygun sağlıklı güvenli yaşama çevrelerini oluşturmak iyileştirme yenileme çalışmaları yapmak için 30 Mayıs 2012 tarihinde çıkarılmış bir yasadır.
Kanun; riskli yapıların ve daha önceki depremlerde hasar görmüş yapıların yanında, eski ekonomik ömrünü tamamlamış, metruk binaların yenilenmesini de amaçlamakta ve kredi yardımı, kira yardımı ve harç muaffiyetleri ile vatandaşlarımıza binalarını yenilemesi için ciddi imkanlar sunmaktadır.
Ülkemizin büyük bir bölümü maalesef sadece deprem değil diğer tabi afetlerin de riski altındadır.
Mühendislik hizmeti görmemiş, yıpranmış, depreme karşı dayanıksız yapılaşma, güvenliğimizi tehdit etmekte yaşam kalitemizi de düşürmektedir.
Isparta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü kentsel dönüşüm çalışmalarıyla vatandaşlarımız için yapılarda güven sağlamlık, şehrimiz için tasarım ve yenilik amaçlayan özverili çalışmalar yapmaktadır.
Bu çalışmaları yürütürken ilimizin öne çıkan yönlerini dikkate almakta tarihsel ve doğa zenginliklerini korumakta ilimizin kimliğini öne çıkarmaktadır.
Bu kapsamda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğümüz 2012 yılından itibaren 9 yıl içinde 1060 binanın riskli olduğu tespitinde bulunmuştur, bu binaların 214 tanesi işyeri bağımsız bölüm, 2273 tanesi bağımsız konut olup toplam bağımsız birim sayısı 2487 dir.
İlimizde binaların risk tespitini yapan 3 adet lisanslı firma kuruluşu bulunmaktadır. Bu firmalar yapı sahibinin başvurusu üzerine binalarda yerinde röleve çalışmaları, karot çalışmaları, modelleme gibi statik çalışmalarla bina durumunu belirler, risk raporunu Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğü onayına sunarak 6306 sayılı Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi Hakkında Kanunun uygulanması sürecini başlatır. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Müdürlüğünce riskli yapı onayı ile Tapu Müdürlüğünce söz konusu ada parsel için riskli yapı şerhi konulur.Riskli yapı şerhi konulan 6306 sayılı kanun kapsamında değerlendirilen yapılar tapu ve belediye harçlarından muaf tutulur.
Risk tespiti yapılmış binalarda oturan vatandaşlarımıza kanun kapsamında kira desteği sağlanmaktadır. Böylece riskli binalarını boşaltan vatandaşlarımızın sıkıntı çekmemesi amaçlanmıştır. Kira yardımı desteği 18 ay boyunca kesintisiz devam etmekte ve ilimiz için kira yardımı bedeli aylık 810 TL.dir. Müdürlüğümüzce toplam kira yardımı yapılan kişi sayısı 1479 dır. Kira desteği yapı maliklerinin yanı sıra riskli yapıda konut yada işyerinde kiracı olan vatandaşlarımız için bina boşaltma için 2 aylık kira bedeli 1620 TL.ödenir.
Ayrıca Müdürlüğümüz, riskli yapıların yanı sıra riskli alan konusunda çalışmalara önem vermektedir
Uluborlu İlçesi. Pazar Mahallesi sınırları içerisinde kalan 2.53 Hektar büyüklüğündeki alan 21.04.2017 tarih ve 30045 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak Riskli Alan ilan edilmiştir. 11.08.2020 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına sunulmuştur.
